Biện pháp khống chế và xử lý lộc đông cho cây vải 

Đối với cây vải đang trong chu kỳ khai thác quả, nếu từ tháng 10 trở đi (đối với giống vải sớm) và từ tháng 11 (đối với giống vải chính vụ) mà ra lộc (được gọi là ra lộc đông) thì ở thời vụ ngay sau đó cây vải sẽ ra hoa ít hoặc không ra hoa làm ảnh hưởng đến năng suất, sản lượng quả vải. 

Để hạn chế cây vải ra lộc đông và tạo điều kiện cho cây vải phân hóa mầm hoa, ra hoa thuận lợi, bà con nông dân cần tăng cường theo dõi để áp dụng các biện pháp khống chế và xử lý huỷ lộc đông cho cây vải, cụ thể:

- Đối với những cây vải có biểu hiện ra lộc đông cần khẩn trương áp dụng biện pháp khống chế bằng cách khoanh cành hoặc cuốc đất chặn rễ, trong đó:

+ Chỉ thực hiện khoanh cành vải trong những ngày có thời tiết khô ráo. Nên khoanh ở cành cấp 1 hoặc cấp 2, theo hình xoắn ốc, vết khoanh rộng từ 3-5 mm, khoanh bỏ hết lớp vỏ bên ngoài. Thời điểm khoanh muộn nhất là đến 25/11/2025 (đối với vải sớm) và đến cuối tháng 11/2025 (đối với giống vải chính vụ). 

Hình ảnh vết khoanh cành vải để hạn chế vải ra lộc đông

+ Ở những vườn vải trồng thưa, trồng trên đồi, khu đất cao (như ở khu vực thuộc các phường Nguyễn Trãi, Trần Hưng Đạo, Trần Nhân Tông) có thể áp dụng biện pháp cuốc lật đất thành một vành tròn với độ rộng từ 50-70 cm, sâu từ 10-15 cm xung quanh gốc theo hình chiếu của tán cây để chặt đứt các rễ tơ đang hoạt động mạnh. Nên điều chỉnh độ rộng và sâu của diện tích bề mặt cuốc cho phù hợp với sự sinh trưởng của cây theo quy luật cây sinh trưởng mạnh thì cuốc rộng và sâu hơn cây sinh trưởng yếu. Thời điểm áp dụng biện pháp cuốc đất chặn rễ như biện pháp khoanh cành. Không áp dụng biện pháp cuốc đất chặn rễ đối với cây sinh trưởng quá yếu hoặc cây già cỗi.

+ Không bón thúc phân, đặc biệt là đạm cho tất cả các trà vải từ nay cho đến khi cây ra hoa.

- Sau khi áp dụng các biện pháp khống chế lộc đông tiếp tục theo dõi tình hình sinh trưởng của cây vải để có các biện pháp xử lý hủy lộc đông như sau:

+ Với những cây vải tầm thấp, lộc ra ít, rải rác: Khuyến cáo nông dân chủ động ngắt sớm bằng biện pháp thủ công theo phương châm lộc ra đến đâu ngắt triệt để đến đó. Dùng kéo cắt sát chân các lộc mới ra.

+ Với những cây vải có tầm cao khó xử lý bằng biện pháp ngắt thủ công hoặc cây ra lộc nhiều, ra tập trung trên diện rộng: Có thể khuyến cáo nông dân hòa loãng một số chế phẩm có chứa hoạt chất Ethephon có sẵn trên thị trường (như HPC97,..) để phun diệt lộc cho cây vải, phun khi lộc nhú dài từ 3-5 cm, nếu thời tiết ấm nên phun lại lần 2 cách lần đầu vài ngày. Lưu ý, tuyên truyền, quán triệt nông dân tuyệt đối không sử dụng thuốc diệt cỏ  để diệt lộc cho cây vải.

Hình ảnh cây vải sớm bình thường và cây bị ra lộc đông (cây ở giữa)

- Thường xuyên kiểm tra và phòng trừ sâu bệnh hại cho cây vải, trong đó cần quan tâm đến đối tượng nhện lông nhung, rệp hại vải, sâu đo,…

Đề nghị cơ quan chuyên môn địa phương tăng cường chỉ đạo và hướng dẫn nông dân duy trì và mở rộng thêm diện tích các vùng sản xuất vải theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, những vùng đã được cấp mã số để tập trung chỉ đạo sản xuất vải phục vụ xuất khẩu ngay từ đầu vụ. 

Phòng Nghiệp vụ - Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật