Dây chuyền phân loại rác thải hữu cơ tại Khu liên hợp xử lý rác Tràng Cát. Ảnh: TRUNG KIÊN

Thực trạng đáng báo động 

Mỗi ngày đi chợ, chị Nguyễn Thị Bình (quận Kiến An) sử dụng rất nhiều túi nilon. Dù đã từng nghe nói về tác hại của túi nilon nhưng do sự tiện lợi, chị vẫn sử dụng thường xuyên. Những chiếc túi ấy có khi được tận dụng làm túi đựng rác, có khi lại bị vứt bỏ ngay. Tại các chợ truyền thống, tình trạng sử dụng túi nilon dùng một lần vẫn rất phổ biến. Anh Trần Văn Tuân, tiểu thương kinh doanh thịt lợn tại chợ Bến Phà (quận Kiến An) cho biết: “Chung quanh đây ai cũng dùng túi nilon, người bán người mua đều quen rồi, chẳng ai phản đối. Thêm nữa, loại bao bì này rẻ, dùng tiết kiệm được chi phí. Giờ buôn bán khó khăn, nếu đổi sang túi thân thiện môi trường thì chúng tôi hết lãi”. 

Những thói quen sử dụng túi nilon tưởng chừng nhỏ bé này đang góp phần không nhỏ vào thực trạng ô nhiễm rác thải nhựa ngày càng nghiêm trọng ở Hải Phòng. Theo Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Phạm Văn Thuấn, mỗi ngày trên địa bàn thành phố phát sinh khoảng 2.010 tấn chất thải rắn sinh hoạt, tăng gần 300 tấn so với năm 2023. Đáng chú ý, lượng chất thải khó phân hủy từ các sản phẩm nhựa, túi nilon có xu hướng gia tăng mạnh. Tỷ lệ rác thải nhựa trong các bãi chôn lấp chất thải sinh hoạt hiện chiếm khoảng 6 - 8% tổng số lượng chất thải phát sinh. Bên cạnh lượng rác được thu gom và xử lý tại các khu liên hợp, còn có một phần lớn rác thải nhựa bị đổ ra sông, ra biển. Theo khảo sát, rác nhựa chiếm từ 53 - 93% tổng số mảnh rác thu gom được tại các bãi biển. Rác thải nhựa nếu không được xử lý đúng cách sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến không khí, môi trường nước, đất. Khi bị chôn lấp, rác nhựa làm đất mất khả năng giữ nước, gây hại cho sự sinh trưởng của cây trồng, có thể gây ô nhiễm nguồn nước ngầm và tiêu diệt các vi sinh vật có lợi trong đất. Ngoài ra, “ô nhiễm trắng” do rác nhựa còn khiến các điểm du lịch, không gian công cộng bị xuống cấp, ảnh hưởng đến chất lượng sống và cảm quan của cộng đồng.

Tăng trách nhiệm xã hội với môi trường 

Theo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Dương Đình Ổn, bảo vệ môi trường không phải là nhiệm vụ ngắn hạn mà là một quá trình bền bỉ, gắn chặt với mục tiêu phát triển bền vững. Năm 2025, chủ đề xuyên suốt mà thành phố đặt ra là “Chuyển đổi số, chuyển đổi xanh”. Theo đó, kế hoạch tăng trưởng xanh của thành phố định hướng phát triển Hải Phòng trở thành “thành phố xanh”, đô thị cảng biển lớn theo hướng xanh, bền vững - là động lực phát triển kinh tế xanh cho vùng Bắc bộ và cả nước, trở thành hình mẫu về đô thị đáng sống, thân thiện môi trường và hấp dẫn nhà đầu tư trong nước và quốc tế. Một số mục tiêu cụ thể được xác định như: đến năm 2030, 100% chất thải rắn sinh hoạt được phân loại tại nguồn, thu gom, xử lý theo đúng tiêu chuẩn, quy chuẩn; tỷ lệ rác thải rắn đô thị được xử lý bằng công nghệ chôn lấp trực tiếp giảm còn 10%. 

Để hiện thực hóa các mục tiêu đó, ngay trong năm 2025, thành phố triển khai nhiều mô hình cụ thể hướng tới phát triển xanh. Trong đó, xe buýt điện sẽ được đưa vào khai thác trên các tuyến từ trung tâm Cát Bà đến bến phà Cái Viềng và cáp treo Phù Long - góp phần giảm thiểu khí thải trên đảo. Trong 5 tháng đầu năm, Thành Đoàn Hải Phòng phát động 20 công trình thanh niên trọng điểm như trồng cây xanh, cải tạo cảnh quan, xóa các “điểm đen” về rác thải. Đã có khoảng 15 nghìn cây xanh được trồng mới, xây dựng 4 vườn ươm, thu gom khoảng 1.000 tấn rác tại bãi biển và tuyên truyền phân loại rác đến 100 hộ dân. Trước đó, các mô hình điểm phân loại, tái chế rác thải tại nguồn đã được triển khai tại một số địa phương... 

Bên cạnh đó, thành phố triển khai các giải pháp thúc đẩy tiêu dùng bền vững như: thực hiện chương trình dán nhãn năng lượng, nhãn sinh thái, nhãn xanh; đẩy mạnh tiêu dùng xanh qua thương mại điện tử; sử dụng hiệu quả các công cụ kinh tế nhằm điều chỉnh hành vi tiêu dùng; tăng cường kiểm tra, xử lý các trường hợp không phân loại rác tại nguồn. Sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền và sự hưởng ứng tích cực từ các cấp, ngành, đoàn thể và người dân sẽ giúp Hải Phòng từng bước lan tỏa lối sống xanh, giảm thiểu rác thải nhựa, bảo vệ môi trường - vì tương lai phát triển bền vững, hài hòa giữa con người và thiên nhiên. 

BẢO CHÂU