Buổi sáng sớm, khi sương vẫn còn đọng trên những tán rừng, hay những đêm khuya, khi nhà nhà đã tắt đèn yên giấc, những chiếc áo xanh kiểm lâm vẫn lặng lẽ lên đường. Từ rừng ngập mặn đến rừng đồi núi, đâu đâu cũng có dấu chân của lực lượng Kiểm lâm Hải Phòng trong hành trình mới, hành trình sau sáp nhập chính quyền địa phương 2 cấp.

Lực lượng Kiểm lâm, công an và chủ rừng tuần tra, bảo vệ rừng ban đêm tại khu di tích Côn Sơn - Kiếp Bạc. 

Sau sáp nhập, Chi cục Kiểm lâm Hải Phòng được tổ chức lại theo hướng tinh gọn, chuyên nghiệp hơn, gồm 02 phòng chuyên môn, nghiệp vụ và 05 đơn vị trực thuộc, đảm nhiệm quản lý toàn bộ 33.096,14 ha rừng và đất lâm nghiệp với tỷ lệ che phủ đạt 6,48% diện tích tự nhiên của thành phố; phân bố tại 35 xã, phường, đặc khu. Con số tưởng chừng nhỏ bé ấy lại ẩn chứa nỗ lực to lớn của một lực lượng luôn bám rừng, giữ rừng, và giờ đây, đang chuyển mình mạnh mẽ để thích ứng với thời đại công nghệ số.

Rừng của thành phố có vai trò quan trọng trong bảo vệ cảnh quan, môi trường, các khu di tích lịch sử, thắng cảnh như: Khu di tích quốc gia đặc biệt Côn Sơn -Kiếp Bạc thuộc Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, đã được UNESCO công nhận là di sản thế giới (năm 2025); đặc khu Cát Hải, được UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới (năm 2004); được Chính phủ xếp hạng Danh lam thắng cảnh - Di tích quốc gia đặc biệt (năm 2013); trở thành Di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long - Quần đảo Cát Bà (năm 2023).

Nếu như trước đây, mỗi địa phương có cách quản lý, vận hành khác nhau thì nay, sự hợp nhất giữa Hải Phòng và Hải Dương không chỉ mang ý nghĩa hành chính, mà còn là bước tiến trong tư duy tổ chức và phối hợp liên vùng. Từ thành phố cảng năng động đến những vùng đồi rừng, Kiểm lâm Hải Phòng đã tạo nên một hệ thống vận hành thống nhất, thông suốt từ Chi cục đến kiểm lâm cơ sở.

Cán bộ, kiểm lâm viên giờ đây không chỉ quen thuộc với bản đồ địa hình hay tuyến tuần tra, mà còn thành thạo bản đồ số, phần mềm quản lý rừng, hệ thống giám sát bằng thiết bị bay không người lái (flycam- cán bộ kiểm lâm Đỗ Tuấn Anh thuộc Chi cục Kiểm lâm Hải Phòng nghiên cứu và đưa vào hoạt động thực tiễn phương pháp sử dụng thiết bị bay không người lái chi phí thấp trong xây dựng bản đồ dữ liệu số hóa bằng phương pháp hệ thống lưới tiêu ảnh kiểm soát mặt đất – đạt giải nhất Hội thi sáng tạo kỹ thuật năm 2023-2024 của Liên đoàn lao động thành phố Hải Phòng).

Máy bay không người lái Phantom 4 pro v2.0 

Những cuộc họp chuyên môn giờ diễn ra trên nền tảng trực tuyến; báo cáo hiện trường được gửi tức thời qua ứng dụng dữ liệu ngành; và chỉ cần vài thao tác, hình ảnh một khoảnh rừng bị xâm hại đã có thể được xác định tọa độ, gửi cảnh báo về trung tâm điều hành.

Cán bộ Kiểm lâm Hải Phòng ứng dụng công nghệ kiểm tra vân gỗ để xác định loại gỗ trong công tác quản lý, bảo vệ rừng.

Trong giai đoạn chuyển đổi số của ngành lâm nghiệp, Chi cục Kiểm lâm Hải Phòng đã trở thành một trong những đơn vị tiên phong ứng dụng khoa học, công nghệ vào quản lý rừng hiện đại. Hệ thống GIS và ảnh viễn thám giúp cán bộ cập nhật diễn biến rừng hàng tháng, giám sát chính xác sự thay đổi về diện tích, mật độ che phủ. Những vùng rừng ngập mặn ven biển – nơi chịu nhiều tác động của biến đổi khí hậu – được quản lý bằng mô hình số hóa 3D, hỗ trợ đánh giá chất lượng phục hồi và tái sinh.

Sử dụng mô hình 3D để xác định chiều cao của cây rừng tại khu vực rừng ngập mặn.

Không dừng lại ở đó, Chi cục còn xây dựng cơ sở dữ liệu số về rừng toàn thành phố, kết nối đồng bộ với hệ thống quản lý của Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm. Nhờ vậy, việc tra cứu, thống kê hay lập kế hoạch trồng, khoanh nuôi phục hồi rừng trở nên nhanh chóng, chính xác, và minh bạch hơn bao giờ hết.

Chuyển đổi công nghệ là quan trọng, nhưng chuyển đổi con người mới là yếu tố cốt lõi. Sau sáp nhập, đội ngũ kiểm lâm từ hai địa phương đã cùng học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm, hình thành tập thể thống nhất trong mục tiêu và hành động.
Các lớp bồi dưỡng về kỹ năng công nghệ thông tin, truyền thông môi trường, cũng như nghiệp vụ pháp chế lâm nghiệp được tổ chức thường xuyên. Nhiều kiểm lâm viên trẻ trở thành hạt nhân trong công tác số hóa dữ liệu rừng, trong khi những người dày dạn kinh nghiệm lại giữ vai trò hướng dẫn, chia sẻ kỹ năng thực địa và xử lý tình huống.

Hướng dẫn, chia sẻ về kỹ năng thực địa và xử lý tình huống.

Họ – những người "ăn gió, ngủ rừng", không chỉ là người bảo vệ mà còn là người kể chuyện của rừng, mang đến cộng đồng thông điệp về thiên nhiên, về tầm quan trọng của phát triển lâm nghiệp bền vững trong lòng đô thị công nghiệp hóa như Hải Phòng.

Với tầm nhìn phát triển lâm nghiệp gắn với kinh tế xanh, Chi cục Kiểm lâm Hải Phòng đã phối hợp triển khai nhiều mô hình hợp tác mới: rừng gắn với du lịch sinh thái, rừng cộng đồng, và trồng cây ven biển thích ứng biến đổi khí hậu. Các doanh nghiệp, trường học, tổ chức xã hội được khuyến khích tham gia hoạt động “Trồng cây vì tương lai”, “Tái sinh rừng ngập mặn”, góp phần đưa hình ảnh người kiểm lâm gần gũi hơn với cộng đồng.

Lực lượng kiểm lâm tuần tra rừng ngập mặn.

Ở Cát Bà – Khu dự trữ sinh quyển và một phần của quần thể di sản thiên nhiên thế giới, trụ sở Hạt kiểm lâm không  chỉ làm nhiệm vụ quản lý, mà còn trở thành điểm đón du khách, tuyên truyền, hướng dẫn người dân du lịch có trách nhiệm với môi trường; ở Tiên Lãng, những dải rừng ngập mặn được khôi phục từng ngày, như tấm lá chắn xanh bảo vệ thành phố trước sóng gió biển Đông.

Sau sáp nhập và thực hiện mô hình chính quyền 2 cấp, lực lượng Kiểm lâm Hải Phòng đang vươn mình mạnh mẽ cả về tổ chức và phương thức quản lý. Từ tinh gọn bộ máy, đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đội ngũ công chức, hiện đại hóa công nghệ, đến lan tỏa tinh thần xanh trong cộng đồng, tất cả đều hướng đến mục tiêu chung: quản lý, bảo vệ và phát triển rừng bền vững, đảm bảo hài hòa trong việc phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường góp phần vào hành trình vươn mình mạnh mẽ của đất nước trong thời kỳ chuyển đổi xanh, nơi phát triển kinh tế gắn liền với trách nhiệm môi trường, hội nhập sâu rộng nhưng vẫn giữ gìn “màu xanh” bền vững của Tổ quốc.

  Chi cục Kiểm lâm Hải Phòng.